BAHÇEŞEHİR ÜNİVERSİTESİ

HUKUK FAKÜLTESİ

 BAU VaBB – I

2013

HAKALIR BAŞVURUSU

1. Olayın Şartları

1. Semih Hakalır’ın, 10.08.2007 tarihinde, Muğla Savcılığı’na gönderilen isimsiz bir ihbarın ardından Muğla Savcısı’nın talebi doğrultusunda hâkim kararıyla iletişiminin dinlenmesine başlanmıştır.
2. Hakalır 18 Ocak 2008 tarihinde suç örgütü kurmak, yolsuzluk, tehdit ve soygun şüphesiyle gözaltına alınmıştır. Gözaltına alınmasından yaklaşık bir saat sonra tıbbi muayeneye tabi tutulmuştur. Hakalır’ı inceleyen doktor vücudunda hiçbir yaralanma belirtisi tespit etmemiştir.
3. Hakalır’a, soygun soruşturmasında yararlanılmak üzere Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 75 ve 76. maddeleri uyarınca delil tespiti amacıyla kendisinden tükürük ve kan örneği alınacağı bildirilmiştir. Ancak Hakalır’ın bunu reddetmesi üzerine doktorun dört yardımcısı kollarını ve bacaklarını, bir yardımcısı ise başını tutmak suretiyle Hakalır’ı etkisiz hale getirmiş ve tükürük ve kan örneği almıştır.
4. Aynı gün Muğla Emniyet Müdürlüğü Organize Suçlar Şubesi’ne götürülen Hakalır, iddiasına göre, burada kötü muameleye maruz kalmıştır. Daha ayrıntılı olarak, çırılçıplak soyulmuş, dövülmüş, elektrik akımına maruz bırakılmış, kollarından asılmış, çıplak soğuk zeminde çırılçıplak şekilde oturmaya zorlanmış ve tazyikli suya maruz bırakılmıştır.
5. 20 Ocak 2008’de Semih Hakalır’ın eşi Muğla Savcılığı’na kocasına işkence edildiğine dair suç duyurusunda bulunmuştur.
6. Bunun ardından, Muğla Savcılığı olayla ilgili soruşturma başlatmıştır.
7. Bu sırada, Muğla ve çevresinde dağıtılan yerel bir gazetede, dinleme kayıtlarına dayanılarak, “Aldatan Kocasını Kurtarmaya Çalışıyor” başlığıyla Hakalır’ın eşini başka bir kadınla aldattığına dair haberler çıkmıştır. Haber içeriğinde telefon konuşmalarının tapeleri de yayınlanmıştır.
8. Muğla Emniyet Müdürlüğü’nün talebi üzerine Muğla Asliye Ceza Mahkemesi 22 Ocak 2008’de Hakalır’ın gözaltı süresini 3 gün daha uzatmıştır.
9. Muğla Savcısı 24 Ocak 2008’de Hakalır’ın ifadesini almıştır. Sonrasında Hakalır, muayene edilmek üzere Muğla Adlî Tıp Birimi’ne sevkedilmiştir. Adlî tıp raporunda Hakalır’ın kötü muameleye dair şikâyeti yer almış ve sol kolunda 8×3 cm ve 8×1 cm’lik iki çürük, sağ koltuk altında 6×5 cm’lik hafif bir çürük, sol gözünü çevreleyen mavi renkli bir çürük, penisinin çevresinde kabuk bağlamış paralel yaralar ve sağ dizinde 2×1 cm’lik bir çizik tespit edilmiştir.

10. Aynı gün, Organize Suçlar Şubesi’nin talebi üzerine Hakalır, bir kez daha, bu sefer başka bir doktora muayene ettirilmiş ve bu doktor Hakalır’ın baş ağrısı, baş dönmesi, sağ ayak başparmağının ucunda hassasiyetten şikayet ettiğini belirtmiştir. Bu doktor tarafından verilen raporda Hakalır’ın genel sağlık durumunun iyi olduğu ve bilincinin açık olduğu belirtilmiştir. Doktor, Hakalır’ın sol ve sağ yanında çürükler ve hiperemi olduğunu, her iki kolunda da ilave hiperemi, penisinde (3 gün içerisinde iyileşebilecek) 2×3 cm’lik kabuk bağlamış yaralar ve gözünde (5 gün içerisinde iyileşebilecek) bir çürük olduğunu belirtmiştir. Rapora göre yaralanmalar Hakalır’ın günlük hayatını etkileyecek türden değildir.

11. 30 Ocak 2008’de Muğla Savcılığı, Adlî Tıp Enstitüsü’nden, 24 Ocak’taki tıbbî rapora göre, Hakalır’ın çalışıp çalışamayacağını belirtmesini talep etmiştir. Aynı gün Enstitü, ilk rapordaki bulguları tekrarlayan ve Hakalır’ın 3 gün boyunca günlük aktivitelerini gerçekleştirmesinin mümkün olmadığına dair başka bir rapor yayınlamıştır.

12. Tutukevinde tutulduğu için hapishane doktoru Hakalır’ı Muğla Devlet Hastanesi’ne sevk etmiştir. 2 Şubat 2008’de Hakalır’a, bu hastanedeki bir doktor tarafından, şiddetli bel fıtığı teşhisi konmuştur. Hakalır 7 Şubat 2008’de hastaneden taburcu edilmiştir.

13. 8 Şubat 2008’de Muğla Savcısı Hakalır’ın gözaltındayken kötü muameleye maruz kaldığına dair şikâyetini dinlemiştir. Hakalır, Savcı’ya çırılçıplak soyulduğunu ve elektriğe maruz bırakıldığını, kollarından asıldığını, soğuk zemine oturmaya zorlandığını ve bu yedi gün içerisinde her bir veya iki saatte bir tazyikli soğuk suya maruz bırakıldığını tekrarlamıştır. Ayrıca, Hakalır, ilk kez olarak, gözaltına alındığı andan Muğla Savcısı’nın önüne getirilinceye kadar gözlerinin bağlandığını ifade etmiştir. Tüm bu süreç boyunca, Muğla Emniyet Müdürlüğü Organize Suçlar Şubesi’ne getirilmiş olan başka zanlıların kendisine uygulanan kötü muameleye şahit olduğunu ve hatta bir daha görse teşhis edebileceği bir zanlının kendisine yardım etmek amacıyla polislerle tartıştığını belirtmiştir.  Hakalır, ifadesinde, telefon konuşmalarının basında yer alması nedeniyle de Emniyet Müdürlüğü’nden şikâyetçi olduğunu ifade etmiştir.

14. Ertesi gün, 9 Şubat 2008’de, Muğla Savcısı, Muğla Emniyet Müdürlüğü’nden, Hakalır’ın Organize Suçlar Şubesi’nde gözaltında tutulduğu sırada görev yapan ve Hakalır’la herhangi bir teması olan polis memurlarının listesini talep etmiştir.

15. Bu olayın ulusal bir gazetede yer almasının ardından, 16 Şubat 2008’de, Muğla Savcısı, Hakalır’la ilgili tıbbî raporların kötü muamele şikâyetlerini doğruladığını ve 20 Ocak 2008 tarihinde olayla ilgili soruşturma açmış olduğunu belirten bir bilgilendirme belgesini Adalet Bakanlığı’na bağlı Ceza İşleri Müdürlüğü’ne sunmuştur.

16. Bunun ardından, 28 Şubat 2008’de Muğla Emniyet Müdürlüğü Muğla Savcısı’na iddia edilen olayların gerçekleştiği sırada görevli olan 13 polisin isimlerini bildirmiştir.

B. Polis memurlarıyla ilgili cezaî süreç

1. 6 Mart 2008’de Savcı, Hakalır’ın beyanatına ve doktor raporlarına göre polis merkezinde gözaltındayken işkence suçunun oluştuğunu kanıtlamak için yeterli delil olmadığını belirtmiş ancak Muğla Ağır Ceza Mahkemesi’nde on üç polis memurunun tümünü darp, kötü muamele ve görevi kötüye kullanmakla suçlayan bir iddianame hazırlamıştır. Hakalır’ın sevgilisiyle olan telefon görüşmelerinin basına sızmasıyla ilgili de Emniyet Müdürlüğü’nün bir ihmali olduğuna dair herhangi bir delil olmadığını ifade ederek bu konuda takipsizlik kararı vermiştir.
2. 9 Mayıs 2008’deki ilk duruşmada Muğla Ağır Ceza Mahkemesi, Hakalır’ı ve suçlanan polisleri dinlemiş, Savcılık tarafından iletilen deliller doğrultusunda on polis memurunun beraatine, diğer üç polis memurunun ise, Hakalır’ın ifadeleri ve teşhisi doğrultusunda, 10 ay hapis cezası ve beş ay kamu hizmetlerinden men edilmesine karar vermiştir.
3. Hakalır’ın kararı temyiz etmesi üzerine Yargıtay 14 Eylül 2010’da kararı, CMK’nun 231. maddesinin 5. fıkrası uyarınca hükmün açıklanmasının ertelenmesi imkânının kullanılmaması nedeniyle Muğla Ağır Ceza Mahkemesi’ne geri göndermiştir.
4. 13 Şubat 2013’te Muğla Ağır Ceza Mahkemesi, Yargıtay’ın kararına uymuş ve 10 ay hapis ve beş ay kamu hizmetlerinden men etme cezasına dair hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar vermiştir.
5. Hakalır, bu karara itiraz etmiş ancak Muğla Ağır Ceza Mahkemesi bu itirazı reddetmiştir. Kesin karar 28 Şubat 2013’te Hakalır’a tebliğ edilmiştir.

C.  Polis memurlarıyla ilgili disiplin süreci

1. 15 Mart 2008’de Muğla Valiliği, 13 polis memuruyla ilgili kötü muamele ve dinleme bilgilerinin basına sızdırılmasıyla ilgili iddiaları araştırması için bir polis müfettişi görevlendirmiştir.

2. Soruşturma 25 Mart 2008 tarihinde başlamış ve 6 Haziran 2008 tarihinde tamamlanmıştır. Aynı tarihte polis şefi bir rapor hazırlamıştır. Polis müfettişi, biri bir arama sırasında ve diğeri de ifadesi alınırken çekilmiş Hakalır’ın iki videosu ile polis memurlarının, tanıkların ve Hakalır’ın ifadelerine bakarak, Hakalır’ın görüntülerde iyi halde göründüğünü ve hafif morlukların kendisi tarafından yapılmış olabileceğini belirtmiştir. Dinleme kayıtlarının basına sızdırılmasıyla ilgili de herhangi bir kanıta ulaşamamıştır. Bu nedenle polis memurları hakkında herhangi bir disiplin işlemi yapılmasına gerek olmadığı kanaatine varmıştır.

3. 12 Mart 2010 tarihinde Emniyet Müdürlüğü Merkez Disiplin Kurulu, polis müfettişinin bulgularını tekrarlayarak, 13 polis memuru hakkında herhangi bir disiplin işlemi uygulanmasına gerek olmadığına karar vermiştir.